Sách
Đối với vấn đề định mệnh hay số mệnh của con người, lý giải của Phật gio khơng giống như cách nghĩ nói trên; vì nếu định mệnh không thể thay đổi thì chắc chắn chng ta khơng thể no tu hnh, cải thiện cuộc sống của chng ta thăng hoa cho đến đỉnh cao là thành bậc Toàn giác như Đức Phật.
Trên thực tế, những điều không may mắn xảy đến cho con người ngoài ý muốn của họ, hoặc điều tốt đẹp mà người được hưởng cũng không do họ tính toán được, thì theo Phật gio, định mệnh ấy vẫn thật có. Nhưng cái định mệnh, số mệnh ấy không nằm trong bàn tay quyết định của vị thần linh nào khác, mà nó tùy thuộc ở hành động và ý tưởng của chính người ấy, thường được gọi là nghiệp. Có thể khẳng định rằng số mệnh là hình bĩng của nghiệp, số mệnh tốt hay xấu ty theo nghiệp tốt hay xấu. Chính vì vậy, đạo Phật thường khuyên chúng ta tu để chuyển nghiệp, tức thay đổi số mệnh. Thật vậy, nếu hiểu số mệnh là cái tốt hoặc xấu vĩnh viễn dành cho một người thì khơng ai cĩ khả năng thay đổi. Nhưng lý giải theo căn bản chuyển nghiệp, chúng ta có thể thay đổi được số mệnh của chính mình. Nếu nghiệp nhẹ, chng ta cĩ thể thay đổi số mệnh ấy ngay trong đời này. Trường hợp túc nghiệp của chúng ta quá nặng, tất yếu phải đời sau hay nhiều đời sau nữa mới đổi được. Thí dụ phải mang những dị tật bẩm sinh trong hiện đời, dù có cố gắng mấy, hình tướng bất toàn ấy cũng không thể thay đổi hon tồn, trở thnh bình thường trong hiện đời.
Đức Phật dạy rằng nhìn số mệnh của chng ta trong đời này sẽ suy ra được nghiệp nhân đời trước của mình. Nếu nghiệp nhn đời trước hay tiền nghiệp tội lỗi đ tạo, kết quả dẫn đến hiện nghiệp không tốt, chẳng hạn như đời này phải gánh chịu số phận đói khát, nhục nh của người dân một nước bị nô lệ, lạc hậu hoặc phải sanh vào gia đình ngho khổ, khơng đủ cơm ăn áo mặc, sống lang thang…
Ý thức được khả năng chuyển nghiệp theo lời Phật dạy, chúng ta có thể từng bước cải thiện cuộc sống thành tốt đẹp. Từ nghèo khó, nhưng biết đầu tư kiến thức, công sức vào công việc, cũng có thể đạt được cuộc sống sung túc; từ ốm yếu bệnh hoạn biết điều chỉnh thể xác và tinh thần thành khỏe mạnh; từ không giỏi, nhưng siêng năng học hành cũng có thể đỗ đạt, tăng trưởng hiểu biết, đạt được vị trí cao trong x hội; hoặc biết sửa đổi tánh tham lam, hung dữ, lười biếng thành siêng năng, hiền dịu, ngay thẳng thì chắc chắn sẽ được người khác tin cậy, quý mến, hợp tc v gy dựng được cuộc sống giàu sang. Như vậy, với tiền nghiệp hay số mệnh đ cĩ, nhưng biết thay đổi nếp suy nghĩ, lời nói, việc làm của chính chúng ta trong đời này, chúng ta sẽ thay đổi được số mệnh trở thành tốt đẹp trong tương lai gần là hiện đời hoặc xa hơn là đời sau, thậm chí có những nghiệp ác phải nhiều kiếp mới cải thiện được hoàn toàn. Ý ny được Đức Phật dạy rằng muốn biết được tương lai đời sau như thế nào thì hy xem việc lm hiện tại của chng ta.
Trong việc chuyển hóa nghiệp của tự thân mỗi người muốn được tốt đẹp, dễ dàng, có thể nói sự trợ duyên của Thầy hiền bạn tốt đóng vai trị quan trọng đáng kể. Đọc lịch sử Phật giáo, chúng ta thấy những người có phước duyên được gặp Phật hay Thánh Tăng khai ngộ, họ liền đắc quả dễ dàng. Thiết nghĩ trên bước đường tu hành, chúng ta đều nhận chân được công ơn tế độ của minh sư và sự trợ lực của thiện hữu tri thức lớn lao như thế nào. Nhờ nương theo Thầy hiền bạn tốt, tâm chúng ta trong sáng, có được sự nhận thức đúng để từng bước chúng ta sửa đổi tư duy và việc làm thăng hoa trên con đường thánh thiện. Trái lại, gặp ác duyên là Thầy tà bạn ác xúi dại, dẫn chúng ta đi vào con đường tội lỗi, thì số phận chng ta cng tệ hại thm nữa.
Theo Phật gio, trong su nẻo lun hồi cĩ hai thế giới vật chất mà chúng ta thấy được là thế giới của loài người và súc sanh. Bốn thế giới tinh thần, chúng ta không thể thấy gồm hai thế giới cực ác là địa ngục và ngạ quỷ và hai thế giới thiện là chư Thiên và chư Thần (A tu la). Khi tâm hồn lắng yên hay bằng trực giác, chúng ta có thể cảm nhận được lực tác động vô hình của bốn loại hình thế giới l chư Thiên, chư Thần, địa ngục và ngạ quỷ vào sinh hoạt của hai thế giới hữu hình l lồi người và súc sanh.
Thực tế cho thấy những người tự tử được cứu sống, thường nói rằng họ cảm nhận sự thúc đẩy vô hình một cch mnh liệt, xi giục họ tự động chui vô gầm xe hay nhảy xuống sông. Họ đ lao vo ci chết một cch vơ ý thức v tun theo p lực vơ hình, khơng cưỡng lại được. Có thể hiểu đó là thế lực ác của hai thế giới vơ hình đ tc động họ. Hoặc trong đời, ít nhất một lần chúng ta đ từng thốt chết trong đường tơ kẽ tóc cũng có cảm giác như được chư Thiên, chư Thần che chở. Vì vậy, trong thời kinh hng ngy, chng ta cũng thường tụng bài mời thỉnh Trời, A tu la, Dược xoa đến nghe kinh và kết làm quyến thuộc với chúng ta để cùng nhau xây dựng một x hội tốt đẹp, an vui, hài hịa.
Trong mối tương quan tương duyên mật thiết của các loài trong sáu nẻo luân hồi theo Phật dạy, tất yếu các loài chịu sự chi phối của nhau theo vịng quay của nhn duyn m cĩ nhiều sự việc khơng thể thấy bằng mắt thường, nhưng không phải là không có. Chỉ có tuệ giác Vô thượng của Đức Phật mới thấu suốt ngọn ngành của nhân duyên, nhân quả và tùy theo đó ứng xử mới đạt kết quả đúng đắn, lợi lạc cho tự thn v mọi lồi trong Php giới một cch trọn vẹn.
Tóm lại, chúng ta nối gót theo Phật, ý thức sâu sắc về sự chuyển đổi cách nghĩ, cách sống theo chiều hướng thánh thiện, tất yếu sẽ mang lại an vui lợi lạc cho chính chúng ta và người thân hay đoàn thể, x hội trong hiện đời và trong tương lai. Trên bước đường tu, ngoài việc nỗ lực tự tịnh hóa thân tâm, làm việc thiện, chúng ta cũng cần Thầy hiền bạn tốt trợ lực, chỉ dạy cho ta tiến thân theo Hiền Thánh. Bên cạnh sự hỗ trợ của minh sư và thiện hữu trong sinh hoạt thực tế, đối với thế lực vô hình, chng ta hướng tâm cầu nguyện chư Phật, Bồ tát, Hiền Thánh, chư Thiên, chư Thần đồng thời gia bị cho chúng ta sáng suốt, thanh tịnh, tăng trưởng lịng Từ đối với muôn loài; vì đó là những điều kiện cần thiết để thăng hoa trên lộ trình gic ngộ, giải thốt.
Kết hợp được hai phần tự lực và tha lực trong nếp sống tu hành, chúng ta sẽ thành tựu được công đức lành, có được thân tướng trang nghiêm, làm được việc lợi ích cho người, được người quý mến. Đó l hình ảnh cao quý của hng đệ tử Phật trong hiện đời và muôn kiếp về sau.