Sách
Ni trưởng Huê Lâm xuất thân từ gia đình quyền quý, nhưng lại sớm xuất gia, hiến dâng cuộc đời cho đạo pháp. Đó là một điều rất quý báu, hiếm có, thể hiện rõ nét hình ảnh cao đẹp của một người hảo tâm xuất gia. Thật vậy, phần đông những người sanh trong gia đình giàu có, quyền thế thường ưa thích hưởng thụ. Riêng Ni trưởng nhờ căn lành sâu dày, thuần thục, không màng đến nếp sống vật chất, dốc tâm tu học.
Nhìn lại công hạnh của Ni trưởng, chúng ta thấy có nhiều điểm đáng kính trọng. Xuất thân từ chùa Phước Tường, Thủ Đức, ra Huế học xong, tiếp đến gặp khó khăn vào thời kỳ 1945, nhiều vị phải quay về miền Nam. Riêng Ni trưởng vẫn quyết tâm không ngừng, dù biết phía trước còn nhiều gian nan chờ đợi. Thân nữ, một bước đi là nhiều trở ngại, nhưng Ni trưởng đạp bằng mọi chướng duyên để ra miền Bắc tham học với các bậc chân tu. Ý chí tầm Thầy học đạo của Ni trưởng khiến nhiều người phải khâm phục.
Là người đầu tiên chính thức vào Phật học đường, cùng học với chư Tăng, Ni trưởng hoàn tất việc học, trở về miền Nam, thành lập Ni trường, đào tạo Ni chúng. Phải khẳng định nhờ có Ni trưởng là vị Tỳ kheo ni đầu tiên, mới có Ni bộ miền Nam. Có thể nói chư Ni ở miền Nam được thọ giới Tỳ kheo ni là nhờ công lao rất lớn của Ni trưởng. Cho đến trước khi nhắm mắt lìa đời, Ni trưởng cũng là Hòa thượng Đường đầu truyền giới Tỳ kheo ni.
Ni trưởng được các vị Hòa thượng quý trọng, giao cho công việc tổ chức Ni bộ. Trải qua một thời gian khá dài cho đến lúc viên tịch, tôi chưa thấy ai thay thế được Ni trưởng ở điểm trí tuệ, đạo đức, ý chí. Thiết nghĩ những người làm nên việc lớn phải có quá trình tu nhiều kiếp, nên tái sanh tuy mang những hình tướng khác nhau, nhưng đều là Bồ tát thị hiện trên cuộc đời làm những việc khó làm, để duy trì giềng mối đạo pháp.
Cuộc đời hành đạo của Ni trưởng cho thấy rõ không giống như những phụ nữ bình thường khác. Kể cả những trang nữ nhi có ý chí nỗ lực vượt khó, nhưng phước đức, trí tuệ không đầy đủ, hoặc căn lành quá yếu kém, thì cũng không thể thành công như Ni trưởng.
Bỏ mặc phú quý thế gian, vào sống trong nhà đạo, với trí thông minh sẵn có, Ni trưởng học rất giỏi. Bạn học với Ni trưởng đều nhận xét như vậy. Điểm đặc biệt nữa ở Ni trưởng tạo được thiện cảm với người, là nhờ chưa bao giờ nghe Ni trưởng nói điều dở, điềuxấu của người khác. Chỉ lo trau giồi việc tu học xong là tiếp tục thành lập Ni trường, xây dựng Ni bộ. Nói cách khác, đạo đức và tri thức của Ni trưởng tỏa sáng trên bước đường hành đạo. Suốt đời Ni trưởng đã dốc hết tâm sức cống hiến cho đạo pháp, phục vụ cho Giáo hội. Mọi việc cần làm thì đã làm xong, Ni trưởng trở về cõi Phật, để lại tấm gương sáng cho chúng ta.
Cầu nguyện giác linh Ni trưởng Huê Lâm cao đăng Phật quốc.
(Báo GN số 133, ngày 17-10-1998)